Direct naar wat je zoekt
Er zitten strenge eisen vast aan ontslag op staande voet. Vaak is ontslag niet geldig. In deze blog leggen wij uit wat de regels zijn en hoe je ontslag op staande voet kunt aanvechten.
Wil jij eerst meer lezen over de manieren waarop jij kan worden ontslagen? Lees dan onze blog “Met welke redenen mag een werkgever iemand ontslaan?”.
Gratis adviesDringende reden ontslag op staande voet
Een werkgever kan iemand op staande voet ontslaan als er een dringende reden voor ontslag is. Een ontslag op staande voet betekent dat de arbeidsovereenkomst per direct wordt beëindigd. Bij een ontslag op staande voet gaat het om ernstige gevallen die niet door de beugel kunnen.
Wat zijn dringende redenen voor ontslag op staande voet? In de wet zijn een aantal situaties opgenomen. Denk onder andere aan diefstal, bedrog of andere misdrijven. Ook kan je denken aan mishandeling, belediging of het niet voldoen aan redelijke instructies van de werkgever. De rechter bepaalt uiteindelijk of er sprake is van een dringende reden voor een ontslag op staande voet.
Om een beter beeld te geven van situaties die een dringende reden kunnen vormen voor een ontslag op staande voet geven wij een aantal voorbeelden:
- Een joint roken in de bedrijfsbus onder werktijd
- Herhaaldelijk te laat komen
- Seksueel grensoverschrijdend gedrag
- Werkweigering
- Het verrichten van nevenactiviteiten die de belangen van de werkgever schaden
- Zonder toestemming van de werkgever op vakantie gaan
- Bewust lekken van bedrijfsgevoelige gegevens
- Zonder toestemming tanken met de tankpas van de werkgever
- Racisme en discriminatie op de werkvloer
Het ontslag op staande voet mag alleen worden ingezet als laatste redmiddel. Als minder verstrekkende maatregelen zoals een schorsing, loonsanctie of een waarschuwing voldoende zijn, is een ontslag op staande voet ongeldig. Zo kan het geven van een loonsanctie bijvoorbeeld volstaan als een werknemer zich niet houdt aan zijn of haar re-integratieverplichtingen.
Gratis adviesOntslag op staande voet afhankelijk van alle omstandigheden
Bij de beoordeling of er een dringende reden voor een ontslag op staande voet aanwezig is, weegt de rechter alle omstandigheden mee. Dit betekent dat de rechter per zaak bekijkt wat er precies aan de hand is. De rechter maakt een afweging en kan rekening houden met de volgende factoren:
De ernst van de verweten gedraging
Iemand die iets ernstigs heeft gedaan wordt eerder op staande voet ontslagen dan iemand die iets minder ernstigs heeft gedaan. Zo zal iemand die een snoepje heeft gepikt minder snel op staande voet worden ontslagen, dan iemand die maar liefst € 100.000 van de werkgever naar zijn of haar eigen rekening heeft weggesluisd.
Of de werknemer eerder is gewaarschuwd
Iemand die niet of nauwelijks is gewaarschuwd wordt minder snel op staande voet ontslagen dan iemand die duidelijk (meerdere malen) is gewaarschuwd, al dan niet met zerotolerance beleid. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
De aard van de functie
Iemand met een functie waarbij hoge eisen worden gesteld wordt eerder op staande voet ontslagen dan iemand met een functie waarbij minder hoge eisen worden gesteld. Zo zal iemand met een vertrouwensfunctie en/of voorbeeldfunctie eerder op staande voet worden ontslagen als hij of zij de fout ingaat. Denk aan een medewerker van een kinderopvang die een kind vergeet.
De lengte van het dienstverband
Iemand met een dienstverband van 30 jaar wordt minder snel op staande voet ontslagen dan iemand met een dienstverband van 1 jaar.
De manier waarop de werknemer zijn of haar werk heeft vervuld
Iemand met een jarenlange goede staat van dienst wordt minder snel op staande voet ontslagen dan iemand die er al jarenlang de kantjes vanaf loopt.
Overige persoonlijke omstandigheden
Denk aan persoonlijke omstandigheden zoals leeftijd, scholing, kansen op de arbeidsmarkt, gezinssituaties, ziekte en persoonlijke gevolgen van het ontslag op staande voet. Iemand die op leeftijd is, slechte kansen op de arbeidsmarkt heeft en ook nog eens ziek is, wordt minder snel op staande voet ontslagen dan iemand waarbij al deze persoonlijke omstandigheden geen rol spelen.
Gratis adviesDe pinda- en de cashewnootzaak
Dat de geldigheid van een ontslag op staande voet afhangt van de omstandigheden van het geval, kan worden verduidelijkt aan de hand van de pinda- en de cashewnoot zaak. Deze zaken speelde zich af bij KLM. In de pinda zaak was het ontslag geldig, terwijl het ontslag niet geldig was in de cashewnoot zaak. Hoe kwam dat?
In de pinda zaak heeft de werknemer een aantal pinda’s gegeten uit een door een passagier opengelaten zakje. In het bedrijfsbeleid stond duidelijk vermeld dat werknemers niet mochten eten. Dit beleid werd ook consequent gehandhaafd in de praktijk. Aangezien de werkgever duidelijk beleid had, was het ontslag op staande voet geldig. In eenzelfde soort zaak (zo’n 7 jaar later), waarbij het ging om cashewnootjes, was het ontslag op staande voet niet geldig. Dit kwam onder andere door de persoonlijke omstandigheid dat de werknemer twee minderjarige kinderen had en door een ontslag op staande voet in een slechte financiële positie terecht zou komen.
KLM ontslaat wel vaker iemand voor relatief kleine vergrijpen. Zo heeft KLM bijvoorbeeld ook iemand ontslagen na het drinken van een flesje water. Rechters hechten doorgaans veel waarde aan duidelijke afspraken binnen een bedrijf. Als er duidelijke afspraken zijn, dan is een ontslag op staande voet veel eerder geldig.
Ontslag op staande voet onverwijld geven en reden mededelen
Als er een dringende reden voor het ontslag op staande voet aanwezig is, dan is de werkgever er nog niet. De werkgever moet het ontslag op staande voet namelijk onverwijld geven en de reden mededelen aan de werknemer. Dit betekent dat de werkgever zo snel mogelijk moet handelen nadat de (mogelijke) dringende reden voor het ontslag op staande voet bij de werkgever ter kennis is gekomen.
De werkgever mag zorgvuldig te werk gaan. Zo mag de werkgever onder andere eerst onderzoek doen en juridisch advies inwinnen. De werkgever mag echter niet onnodig treuzelen. Of de werkgever snel genoeg heeft gehandeld is regelmatig onderwerp van discussie in de rechtbank.
Wat betreft de mededeling moet het voor de werknemer duidelijk zijn waarom hij of zij op staande voet is ontslagen. Het is gebruikelijk dat de reden voor het ontslag op staande voet wordt vastgelegd in een ontslagbrief. De rechter zal enkel de ontslagreden(en) toetsen die zijn opgeschreven in de ontslagbrief. De werkgever kan dus niet achteraf met allerlei bijkomende redenen voor ontslagen aankomen. Dit betekent dus ook dat als de ontslagbrief niet goed in orde is, jij een kansrijke zaak hebt.
Gratis kennismakenDe gevolgen van ontslag op staande voet
Wat zijn je rechten bij ontslag op staande voet? Bij een ontslag op staande voet zijn de gevolgen voor de werknemer groot. Zo heeft de werknemer geen recht op een ontslagvergoeding en een WW-uitkering. Ook is er geen opzegtermijn en/of opzegverbod (bijvoorbeeld wegens ziekte en/of zwangerschap) waar de werkgever zich aan moet houden. De werknemer staat dus van de ene op de andere dag zonder inkomen op straat.
Vecht ontslag op staande voet snel aan
Wat kan de werknemer doen na ontslag op staande voet? Als je op staande voet bent ontslagen moet je zo snel mogelijk in actie komen. Het is zaak om binnen twee maanden nadat je op staande voet bent ontslagen een verzoekschrift te versturen naar de rechtbank. Na twee maanden vervalt het recht om het ontslag op staande voet aan te vechten. Kom dus tijdig in actie.
Je hebt de keuze tussen twee opties:
1) De rechter vragen of hij het ontslag vernietigt
De arbeidsovereenkomst bij de werkgever duurt voort en je gaat weer aan de slag.
2) Berusten in het ontslag op staande voet en de rechter vragen om een billijke vergoeding
Het ontslag op staande voet blijft staan. Je ontvangt (ter compensatie) een ontslagvergoeding in de vorm van een billijke vergoeding.
Ervaring leert dat de meeste werknemers liever kiezen voor optie 2. Dat is logisch, aangezien de werkgevers-werknemersrelatie niet meer is wat het geweest is.
Ontslagmeesters is gespecialiseerd in ontslag op staande voet zaken en het vorderen van een billijke vergoeding. Meer weten over de billijke vergoeding? Lees dan onze blog “Heb ik recht op een ontslagvergoeding?” of neem direct vrijblijvend contact op met Ontslagmeesters.
Deze blog is geschreven door Jay Remmelzwaal
Gratis advies